اعمال شب نيمه شعبان
دوم:
احياء اين شب است. مستحب است که به نماز و دعاو استغفار مشغول باشد. امير مؤمنان (ع) در روايتى از رسولخدا (ص) نقل مى کنند که آمده است: « هنگامى کهشب نيمه شعبان فرا مى رسد، آن را به عبادت بسر بريد و روزش را روزه بداريد،زيرا از اوّل تا آخر اين شب، از جانب خداوند ندا مى آيد: آيا استغفارکننده اى هست که از گناهان خويش آمرزش طلبد، تا گناهان او را بيامرزم؟ آياکسى هست که طلب روزى کند و من روزى او را وسعت بخشم؟ »
سوم:
زيارت امام حسين (ع)در اين شب از افضل اعمال است و باعث آمرزش گناهان است. حدّاقلّ زيارت آن حضرت آناست که انسان آن شب، بر روى بام خانه و يا فضاى باز ديگرى برود و به سمت راست و چپآسمان نگاه کند، آنگاه به بالاى سر نظر افکند و با انگشت به سمت راستِ قبله اشارهکند و بگويد: اَلسَّلامُ عَلَيْکَ يا أبا عَبْدِ اللّهِ، اَلسَّلامُ عَلَيْکَيَابْنَ رَسُولِ اللّهِ، اَلسَّلامُ عَلَيْکَ وَ رَحْمَةُ اللّهِ وَ بَرَکاتُهُ.
چهارم:
دعايي است که سيّد بن طاووس و شيخ طوسى آن را کهبه منزله زيارت امام زمان (ع) است، نقل کردند:
اَللّهُمَّ بِحَقِّلَيْلَتِنا هذِهِ وَ مَوْلُودِها وَ حُجَّتِکَ، وَ مَوْعُودِهَا الَّتى قَرَنْتَاِلى
خدايا به حق اين شبى که مادر آنيم و به حق آن کس که در آن به دنيا آمده و حجتت و موعود آن که همراه کردى
فَضْلِها فَضْلاً، فَتَمَّتْکَلِمَتُکَ صِدْقاً وَعَدْلاً لا مُبَدِّلَ لِکَلِماتِکَ، وَلا مُعَقِّبَ
به فضيلت اين شب فضيلت ديگرىو بدين سبب تمام شد کلمه تو براستى و عدالت تغيير دهنده اى براى کلمات تو نيست و پسزننده اى
لاِياتِکَ، نُورُکَالْمُتَاَلِّقُ، وَضِيآؤُکَ الْمُشْرِقُ، وَالْعَلَمُ النُّورُ فى طَخْيآءِ
براى آيات تو نيست آن نوردرخشانت و آن روشنى فروزانت و آن نشانه نورانى در شب تاريک
الدَّيْجُورِ، اَلْغائِبُالْمَسْتُورُ، جَلَّ مَوْلِدُهُ، وَکَرُمَ مَحْتِدُهُ، وَالْمَلائِکَةُ شُهَّدُهُ،
ظلمانى آن پنهان غايب از انظار که ولادتش بزرگ و کريم الاصل بودو فرشتگان گواهان اويند
وَاللهُ ناصِرُهُوَمُؤَيِّدُهُ اِذا آنَ ميعادُهُ، وَالْمَلائِکَةُ اَمْدادُهُ، سَيْفُ اللهِالَّذى لا
و خدا ياور و کمک کاراوست در آن هنگام که وعده اش برسد و فرشتگان مددکارش باشند آن شمشير برندهخدا که
يَنْبُو، وَنُورُهُ الَّذىلا يَخْبُو، وَ ذُوالْحِلْمِ الَّذى لا يَصْبُوا، مَدارُ الدَّهْرِ،
کُند نشود و نور او که خاموش نگردد و بردبارى که کاربى رويه انجام ندهد چرخ روزگار بخاطر او گردش کند
وَ نَواميسُ الْعَصْرِ،وَوُلاةُ الاَْمْرِ، وَالْمُنَزَّلُ عَلَيْهِمْ ما يَتَنَزَّلُ فى لَيْلَةِالْقَدْرِ،
و او و پدران معصومش نواميسهر عصر و واليان امر خدايند در شب قدر آنچه نازل شود بر ايشان نازل گردد
وَ اَصْحابُ الْحَشْرِوَالنَّشْرِ، تَراجِمَةُ وَحْيِهِ، وَوُلاةُ اَمْرِهِ وَنَهْيِهِ، اَللّـهُمَّ
و آنهايند صاحبان حشر و نشرو مفسران وحى خدا و سرپرستان امر و نهى او خدايا
فَصَلِّ عَلى خاتِمِهْموَقآئِمِهِمُ، اَلْمَسْتُورِ عَنْ عَوالِمِهِمْ، وَاَدْرِکْ بِنا أَيّامَهُ،
پس درود فرست بر خاتم ايشانو قائمشان که در پس پرده است از عوالم آنها و ما را به روزگار او
وَظُهُورَهُ وَقِيامَهُ،وَاجْعَلْنا مِنْ اَنْصارِهِ، وَاقْرِنْ ثارَنا بِثارِهِ، وَاکْتُبْنا فى
و زمان ظهور و قيامش برسان واز جمله يارانش قرارمان ده و خونخواهى ما را به خونخواهى او مقرون گردان و نام مارا در
اَعْوانِهِ وَخُلَصآئِهِ، وَاَحْيِنا فى دَوْلَتِهِ ناعِمينَ، وَبِصُحْبَتِهِ غانِمينَ، وَبِحَقِّهِ
زمره ياران و مخصوصانش ثبتفرما و ما را در دولتش شادکام و متنعم و به هم نشينيش بهره مند و به گرفتن حقش
قآئِمينَ، وَمِنَ السُّوءِسالِمينَ، يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ، وَالْحَمْدُللهِِ رَبِّ
پا بر جا بدار و از بديها برکنارمان کن اى مهربانترين مهربانان و ستايش خاص خدا پروردگار
الْعالَمينَ، وَصَلَّىاللّهُ عَلى سَيِّدِنا مُحَمَّد خاتَمِ النَّبِيّينَ وَالْمُرْسَلينَ،
جهانيان است و درودهاى او برآقاى ما محمّدخاتم پيمبران و مرسلين
وَعَلى اَهْلِ بَيْتِهِالصّادِقينَ، وَعِتْرَتِهَ النّاطِقينَ، وَالْعَنْ جَميعَ الظّالِمينَ،
و بر خاندان راستگو و عترتحقگويش باد و ازرحمت خود دور ساز تمام ستمکاران را
واحْکُمْ بَيْنَنا وَبَيْنَهُمْ يا اَحْکَـمَ الْحـاکِميـنَ.
و ميان ما و ايشان داورى کناى محکمترين حکم کنندگان.
پنجم:
حضرت صادق (ع)اين دعا را تعليم فرمودند تا در شب نيمه شعبان خوانده شود:
اَللّـهُمَّ اَنْتَ الْحَىُّالْقَيُّومُ، اَلْعَلِىُّ الْعَظيمُ، اَلْخالِقُ الرّازِقُ، اَلْمُحْيِى
خدايا تويى زنده پايندهوالاى بزرگ آفريننده و روزى دهنده زنده کننده
الْمُميتُ، اَلْبَدىءُالْبَديعُ، لَکَ الْجَلالُ وَلَکَ الْفَضْلُ، وَلَکَ الْحَمْدُ وَلَکَ
و ميراننده آغاز کننده وپديد آرنده، براى توست بزرگى و از آن توست فضيلت و ستايش و از آن تو
الْمَنُّ، وَلَکَ الْجُودُوَلَکَ الْکَرَمُ، وَلَکَ الاَْمْرُ وَلَکَ الْمَجْدُ وَلَکَ الْشُّکْرُ،
است نعمت و جود و خاص توست بزرگوارى و از توست فرمان و شوکت وخاص تو است سپاسگزارى
وَحْدَکَ لا شَريکَ لَکَ، ياواحِدُ يا اَحَدُ، يا صَمَدُ يا مَنْ لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ،
که يگانه اى و شريکىبرايت نيست اىيگانه اى يکتا اى بى نياز اى که فرزندى ندارد و فرزند کسى نباشد
وَلَمْ يَکُنْ لَهُ کُفُواًاَحَدٌ، صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَاْغفِرْ لى
ونيست برايش همتايى هيچ کس درودفرست بر محمّد و آل محمّد و بيامرز مرا
وَارْحَمْنى، وَاکْفِنى مااَهَمَّنى، وَاقْضِ دَيْنى، وَوَسِّعْ عَلَىَّ فى رِزْقى،
و به من رحم کن و کفايت کناز من آنچه فکر مرا به خود مشغول کرده و قرضم را ادا کن و در روزيم گشايش ده
فَاِنَّکَ فى هذِهِاللَّيْلَةِ کُلَّ اَمْر حَکيم تَفْرُقُ، وَمَنْ تَشآءُ مِنْ خَلْقِکَ تَرْزُقُ،
زيرا که تو در اين شب هر کارمحکمى را از هم جدا کنى و هر يک از مخلوقات خود را بخواهى روزى دهى
فَارْزُقْنى وَاَنْتَ خَيْرُالرّازِقينَ، فَاِنَّکَ قُلْتَ وَ اَنْتَ خَيْرُ الْقآئِلينَ النّاطِقينَ:
پس روزيم ده که تو بهترين روزى دهندگانى زيرا تو خود گفتى و توبهترين گويندگان و ناطقان هستى که فرمودى
وَاسْئَلُوا اللهَ مِنْفَضْلِهِ. فَمِنْ فَضْلِکَ اَسْئَلُ، وَ اِيّاکَ قَصَدْتُ، وَ ابْنَ نَبِيِّکَ
«از خدا بخواهيد از فضل او» پس من از فضل تو مى خواهم و تورا قصد کردم و به فرزند پيمبرت
اعْتَمَدْتُ، وَ لَکَرَجَوْتُ، فَارْحَمْنى يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ.
اعتماد کردم و از تواميدوارمپس به من رحمت کن اى مهربانترين مهربانان.
ششم:
اين دعا را بخواند که حضرت رسول (ص) در اين شب مى خواندند:
اَللّهُمَّ اقْسِمْ لَنا مِنْخَشْيَتِکَ ما يَحُولُ بَيْنَنا وَبَيْنَ مَعْصِيَتِکَ، وَمِنْ
خدايا بهره ما کن از ترس خودبدان اندازه که حائل شود ميان ما و نافرمانيت و از
طـاعَتِکَ ما تُبَلِّغُنابِهِ رِضْوانَکَ، وَمِنَ الْيَقينِ ما يَهُونُ عَلَيْنا بِهِ مُصيباتُ
اطاعت خويش بدان مقدار که مارا به خشنودى و رضوان تو برساند و از يقين بدان حد که بوسيله آن ناگواريهاى
الدُّنْيا، اَللّـهُمَّاَمْتِعْنا بِاَسْماعِنا وَاَبْصارِنا وَقُوَّتِنا ما اَحْيَيْتَنا، وَاجْعَلْهُ
دنيا بر ما آسان گردد خداياما را به گوشهايمان و ديده هامان و نيرويمان تا زنده ايم بهره مندساز
الْوارِثَ مِنّا، وَاجْعَلْثارَنا عَلى مَنْ ظَلَمَنا، وَانْصُرنا عَلى مَنْ عادانا، وَلا
و آن را وارث ما گردان و خونما را به گردن کسى انداز که بر ما ستم کرده و يارى ده ما را بر کسى که با ما دشمنىکند
تَجْعَلْ مُصيبَتَنا فىدينِنا، وَلا تَجْعَلِ الدُّنْيا اَکْبَرَ هَمِّنا، وَلا مَبْلَغَ عِلْمِنا،
و مصيبت ما را در دينمانقرار مده و دنيارا بزرگترين اندوه ما قرار مده و نيز آخرين حد دانش ما قرارش مده
وَلا تُسَلِّطْ عَلَيْنا مَنْ لا يَرْحَمُنا، بِرَحْمَتِکَ يااَرْحَمَ الرّاحِمينَ.
و مسلّط مکن بر ما کسى را کهبر ما رحم نکند به رحمتت اى مهربانترين مهربانان.
هفتم:
صلوات هر روز ماه شعبان را که در وقت ظهرخوانده مى شود، بخواند.
هشتم:
دعاى کميل را که حضرت على (ع) در اين شب آن را به کميل تعليم داد، بخواند.
نهم:
در اين شب صد مرتبه بگويد: سبحان اللّه و صدمرتبه بگويد: الحمد للّه و صد مرتبه بگويد: اللّه اکبر و صد مرتبه بگويد: لا إلهَإلاَّ اللّهُ که طبق روايتى از امام باقر (ع) هرکسچنين کند، خداوند گناهان گذشته او را بيامرزد و حاجت هاى دنيوى و اخروى او رابرآورده سازد.
دهم:
مرحوم شيخ طوسى از ابو يحيى روايتى را نقلمى کند که مى گويد: به مولايم امام صادق (ع)عرض کردم: بهترين دعا، در اين شب کدام است؟ فرمودند: وقتى که نماز عشا را بجاآوردى، دو رکعت نماز بگزار و در رکعت اوّل سوره «حمد» و سوره «قل يا ايّهاالکافرون»و در رکعت دوم، سوره «حمد» و سوره «توحيد» را بخوان; پس از نماز، سى و سهمرتبه بگو: سبحان اللّه سى و سه مرتبه الحمد للّه و سى و چهار مرتبه اللّه اکبر.آنگاه بگو:
يا مَنْ اِلَيْهِ مَلْجَأُالْعِبادِ فِى الْمُهِمّاتِ، وَاِلَيْهِ يَفْزَعُ الْخَلْقُ فىِ الْمُلِمّاتِ،
اى که به سوى اوست پناهبندگان در کارهاى اندوه خيز و به سوى او پناه برند خلايق در پيش آمدهاىناگوار
يا عالِمَ الْجَهْرِوَالْخَفِيّاتِ، وَ يا مَنْ لا تَخْفى عَلَيْهِ خَواطِرُ الاَْوْهامِ،
اى داناى آشکار و نهان و اىکه بر او پنهان نماند انديشه هايى که در دلها افتد
وَتَصَرُّفُ الْخَطَراتِ، يارَبَّ الْخَلايِقِ وَالْبَرِيّاتِ، يا مَنْ بِيَدِهِ مَلَکُوتُ
و تصرف کردن آن خاطرات اىپروردگار خلايق و آفريدگان اى که ملکوت
الاَْرَضينَ وَالسَّمواتِ،اَنْتَ اللهُ لا اِلـهَ اِلاَّ اَنْتَ، اَمُتُّ اِلَيْکَ بِلا اِلـهَ اِلاَّاَنْتَ،
زمينها و آسمانها بدست اوستتويى خدايى که معبودى جز تو نيست بسويت توسل جويم به کلمه «لا اله الا انت»
فَبِلا اِلـهَ اِلاَّاَنْتَ، اِجْعَلْنى فى هِذِهِ اللَّيْلَةِ مِمَّنْ نَظَرْتَ اِلَيْهِفَرَحِمْتَهُ،
پس اى خدايى که معبودى جز تونيست بگردان مرا در اين شب از کسانى که بسويش نگريسته و مورد رحم خويش قرارش داده
وَسَمِعْتَ دُعآئَهُفَاَجَبْتَهُ، وَعَلِمْتَ اسْتِقالَتَهُ فَاَقَلْتَهُ، وَتَجاوَزْتَ عَنْ
و دعايش شنيده و اجابت کردهو پشيمانيش را دانسته پس او را پذيرفته اى و از خطاهاى گذشته اش
سالِفِ خَطيئَتِهِ، وَعَظيمِجَريرَتِهِ، فَقَدِ اسْتَجَرْتُ بِکَ مِنْ ذُنُوبى، وَلَجَاْتُ
و گناه بزرگش در گذشته اى پسمن از گناهانم به تو پناهنده شده و به تو ملتجى گشته ام در اين که
اِلَيْکَ فى سَتْرِ عُيُوبى،اَللّـهُمَّ فَجُدْ عَلَىَّ بِکَرَمِکَ وَفَضْلِکَ، وَاحْطُطْ
عيوبم را بپوشانى خدايا پسجود کن بر من به کرم خودو فضلت و بريز
خَطاياىَ بِحِلْمِکَوَعَفْوِکَ، وَتَغَمَّدْنى فى هذِهِ اللَّيْلَةِ بِسابِغِ کَرامَتِکَ،
خطاهاى مرا به بردبارى وگذشت خويش و فراگير مرا در اين شب به فراوان کرمت
وَاجْعَلْنى فيها مِنْاَوْلِيآئِکَ الَّذينَ اجْتَبَيْتَهُمْ لِطاعَتِکَ، وَ اخْتَرْتَهُمْ
و بگردان مرا در اين شب ازآن دوستانت که آنان را براى طاعت خويش برگزيده و براى
لِعِبادَتِکَ، وَجَعَلْتَهُمْ خالِصَتَکَ وَصَفْوَتَکَ، اَللّـهُمَّ اجْعَلْنى مِمَّنْ سَعَدَ
پرستشت انتخاب فرمودى وايشان را جزء خاصان درگاه و برگزيدگانت قراردادى خدايابدار مرا از آن کسانى که
جَدُّهُ، وَ تَوَفَّرَ مِنَالْخَيْراتِ حَظُّهُ، وَ اجْعَلْنى مِمَّنْ سَلِمَ فَنَعِمَ، وَ فازَ فَغَنِمَ،
کوششش به جايى رسيده و از نيکيها بهره فراوان نصيبش گشته و بگردانماز آنان کهتندرست شده و متنعم و رستگار و بهره مند گشته
وَ اکْفِنى شَرَّ مااَسْلَفْتُ، وَ اعْصِمْنى مِنَ الاِْزدِيادِ فى مَعْصِيَتکَ، وَ حَبِّبْ
و کفايت کن مرا از شر آنچهکرده ام و نگاهم دار از افزودن در نافرمانيت و دوست گردان نزد من
اِلَىَّ طاعَتَکَ، وَ مايُقَرِّبُنى مِنْکَ، وَ يُزْلِفُنى عِنْدَکَ، سَيِّدى اِلَيْکَ يَلْجَأُ
فرمانبرداريت را و آنچه مرابه تو نزديک و مقرّب درگاهت گرداندآقاى من به سوى تو پناه آرد
الْهارِبُ، وَ مِنْکَيَلْتَمِسُ الطّالِبُ، وَ عَلى کَرَمِکَ يُعَوِّلُ الْمُسْتَقيلُ التّائِبُ،
شخص گريز پاى و از توعاجزانه طلب کند جوينده و بر کرم تو تکيه کند شخص عذرخواه و توبه کننده
اَدَّبْتَ عِبادَکَبالتَّکَرُّمِ، وَ اَنْتَ اَکْرَمُ الاَْکْرَمينَ، وَاَمَرْتَ بِالْعَفْوِعِبادَکَ،
ادب کردى بندگانت را بهکرمورزى به آنها و تو کريمترين کريمانى و تو خود به بندگانت دستور گذشت دادى
وَاَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحيمُ،اَللّـهُمَّ فَلا تَحْرِمْنى ما رَجَوْتُ مِنْ کَرَمِکَ، وَ لا
و خود آمرزنده و مهربانىخدايا پس مرا از آنچه از کرمت اميد دارم
تُؤْيِسْنى مِنْ سابِـغِنِعَمِکَ، وَ لا تُخَيِّبْنى مِنْ جَزيلِ قِسَمِکَ فى هذِهِ
محرومم مکن و ازنعمت هاى ريزانت مأيوسم مدار و از بهره هاى فراوانت که در اين
اللَّيْلَةِ لاَِهْلِطاعَتِکَ، وَاجْعَلْنى فى جُنَّة مِنْ شِرارِ بَرِيَّتِکَ، رَبِّ اِنْ لَمْ اَکُنْ
شب براى فرمانبردارانت مقرّرداشته اى بى بهره ام مساز و مرا در پناهگاه محکمى از آزار مخلوقاتشرورت قرار ده پروردگارا اگر من چنين
مِنْ اَهْلِ ذلِکَ، فَاَنْتَاَهْلُ الْکَرَمِ وَ الْعَفْوِ وَ الْمَغْفِرَةِ، وَ جُدْ عَلَىَّ بِما اَنْتَ
شايستگى ندارم ولى تو شايستهکرم و گذشت و آمرزشىو فرو ريز بر من بدانچه تو
اَهْلُهُ لا بِمااَسْتَحِقُّهُ، فَقَدْ حَسُنَ ظَنّى بِکَ، وَ تَحَقَّقَ رَجآئى لَکَ، وَ عَلِقَتْ
شايسته آنى نه بدانچه منسزاوار آنم زيرا براستى گمان من نيک است و اميدم درباره تو محکم شده و
نَفْسى بِکَرَمِکَ، فَاَنْتَاَرْحَمُ الرّاحِمينَ، وَاَکْرَمُ الاَْکْرَمينَ، اَللّـهُمَّ
جانم به سر رشته کرم توآويخته است پس تويى مهربانترين مهربانان و کريمترين کريمان خدايا مرا
وَاخْصُصْنى مِنْ کَرَمِکَبِجَزيلِ قِسَمِکَ،وَاَعُوذُ بِعَفْوِکَ مِنْ عُقُوبَتِکَ،وَاغْفِر
مخصوص بدار از کرم خويش بهبهره هاى فراوان و تقسيمهاى شايانت و از کيفر تو به عفوت پناه مى برم و بيامرز
لِىَ الذَّنْبَ الَّذى يَحْبِسُعَلَىَّ الْخُلُقَ، وَيُضَيِّقُ عَلَىَّ الرِّزْقَ، حَتّى اَقُومَ
برايم آن گناهى را که عادتبد (مانند دروغ) را بر من حبس کند و روزى را بر من تنگ سازد تا من به
بِصالِحِ رِضاکَ، وَاَنْعَمَبِجَزيلِ عَطآئِکَ، وَاَسْعَدَ بِسابِغِ نَعْمآئِکَ، فَقَدْ لُذْتُ
خشنودى شايسته تو اقدام کنمو به عطاى فراوانت متنعم گردم و به نعمتهاى بسيارت خوشبخت شوم زيرا من به
بِحَرَمِکَ، وَتَعَرَّضْتُلِکَرَمِکَ، وَاسْتَعَذْتُ بِعَفْوِکَ مِنْ عُقُوبَتِکَ، وَبِحِلْمِکَ
آستان تو پناه آوردم و بهکرم تو آويختم و به گذشت تو پناه جستم از ترس کيفرت و به بردباريت پناه جستم
مِنْ غَضَبِکَ، فَجُدْ بِماسَئَلْتُکَ، وَاَنِلْ مَا الْتَمَسْتُ مِنْکَ، اَسْئَلُکَ بِکَ لا
از خشمت پس به من عطا کنآنچه را از تو خواستم و به من برسان آنچه را از تو خواهش کردم تو را به خودت
بِشَىْء هُوَ اَعْظَـمُمِنْـکَ.
سوگند دهم چون چيزى از توبزرگتر نيست.
سپس به سجده مى روى و بيست مرتبهمى گويى: يا رَبِّ و هفت مرتبه يا اَللهُ و هفت مرتبه لا حَوْلَ وَلا قُوَّةَاِلاَّ بِاللهِ و ده مرتبه: ما شآءَ اللهُ و ده مرتبه لا قُوّةَ اِلاَّ بِاللهِ.آنگاه صلوات مى فرستى بر پيغمبر و آل او(عليهم السلام)و از خدا حاجت خود را مى طلبى.
به خدا سوگند! اگر کسى با انجام اين عمل، ازخدا حاجت بطلبد، هرچند بسيار فراوان باشد خداوند آن را به کرم و فضلگسترده اش برآورده مى سازد.
شيخ طوسى و سيّد بن طاووس فرموده اند، دراين شب اين دعا را بخواند.
اِلهى تَعَرَّضَ لَکَ فىهذَا اللَّيْلِ الْمُتَعَرِّضُونَ، وَقَصَدَکَ فيهَا الْقاصِدُونَ،
خدايا خواهندگان در اين شببه درگاه تو آمدند و قاصدان تو را مقصد خويش قرار دادند
وَ اَمَّلَ فَضْلَکَوَمَعْرُوفَکَ الطّالِبُونَ، وَلَکَ فى هذَا اللَّيْلِ نَفَحاتٌ وَجَوآئِزُ،
و خواهشمندان فضل و نيکى تورا آرزو کردند و تو دراين شب بخششها و جوايز و عطاهايى
وَ عَطايا وَمَواهِبُ،تَمُنُّ بِها عَلى مَنْ تَشآءُ مِنْ عِبادِکَ، وَتَمْنَعُها مَنْ لَمْ
و بهره هايى دارى که بههر يک از بندگانت بخواهى عطا خواهى کرد و از آن کس که عنايت تو نسبت به
تَسْبِقْ لَهُ الْعِنايَةُمِنْکَ، وَها اَنـَا ذا عُبَيْدُکَ الْفَقيرُ اِلَيْکَ، اَلْمُؤَمِّلُ فَضْلَکَ
او سبقت نگرفته است آن راباز دارى و من اينک آن بنده کوچک و نيازمند درگاه تو و آرزومند فضل
وَمَعْرُوفَکَ، فَاِنْکُنْتَ يا مَولاىَ تَفَضَّلْتَ فى هذِهِ اللَّيْلَةِ عَلى اَحَد مِنْ
و نيکى تو هستم پس اى مولاىمن اگر بنا دارى در اين شب بر کسى از
خَلْقِکَ، وَعُدْتَ عَلَيْهِبِعائِدَة مِنْ عَطْفِکَ، فَصَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد،
خلق خويش تفضلى فرمايى وجايزه اى از روى مهر و عطوفت به او بدهى پس درود فرست بر محمّد و آل محمّد
اَلطَّيِّبينَ الطّاهِرينَ،اَلْخَيِّرينَ الْفاضِلينَ، وَجُدْ عَلَىَّ بِطَوْلِکَ وَ مَعْرُوفِکَ يا
آن پاکان پاکيزه برگزيدهبرترو از نعمت و نيکى خويش بر من نيز لطف فرما اى
رَبَّ الْعالَمينَ، وَصَلَّى اللهُ عَلى مُحَمَّد خاتَمِ النَّبيّينَ وَ آلِهِ الطّاهِرينَ،
پروردگار جهانيان و درود خدا بر محمّد خاتم پيمبران و بر آل پاکش و
وَسَلَّمَ تَسْليماً، اِنَّاللهَ حَميدٌ مَجيدٌ ، اَللّهُمَّ اِنّى اَدْعُوکَ کَما اَمَرْتَ،
تحيت فراوان که همانا خداوندستوده و بزرگوار است خدايا من تو را مى خوانم چنانچه دستور فرمودى
فَاسْتَجِبْ لى کَماوَعَدْتَ، اِنَّکَ لا تُخْلِفُ الْميعادَ.
پس دعايم را مستجاب کنچنانکه وعده فرمودى که براستى تو خلف وعده نمى کنى.
و اين دعايى است که در سحرها، پس از نماز شفعخوانده مى شود.
دوازدهم:
بعد از هر دو رکعت از نماز شب و شفع و بعد ازدعاهاى نماز وتر، دعاهايى را که مرحوم «شيخ طوسى» و «سيّد بن طاووس» نقلکرده اند را بخواند.
سيزدهم:
سجده ها و دعاهايى که از رسول خدا (ص) روايت شده است را بخواند.
رسول خدا (ص) رادر سجده مثل جامه اى به زمين چسبيده بود، چنين مناجات مي کردند:
سَجَدَ لَکَ سَوادىوَخَيالى، وَآمَنَ بِکَ فُؤادى، هذِهِ يَداىَ وَماجَنَيْتُهُ عَلى
به خاک افتاد براى توسراپايم و انديشه ام و ايمان آورد به تو دلم، اين است هر دو دستم و آنچهجنايتى که بر
نَفْسى، يا عَظيمُ تُرْجىلِکُلِّ عَظيم، اِغْفِرْ لِىَ الْعَظيمَ، فَاِنَّهُ لايَغْفِرُ الذَّنْبَ
خويش کردم اى بزرگى که در هرکار بزرگى اميد به اوست بيامرز گناه بزرگم را که نيامرزد گناه
الْعَظيمَ اِلاَّ الرَّبُّالْعَظيمُ
بزرگ را جز پروردگار بزرگ.
* آنگاه سر خودرا بلند کردند و سپس به سجده رفتند و عرض کردند:
اَعُوذُ بُنُورِ وَجْهِکَالَّذى اَضائَتْ لَهُ السَّمواتُ وَالاَْرَضُونَ، وَانْکَشَفَتْ لَهُ
پناه برم به نور ذات تو کهروشن شد بدو آسمانها و زمينها و برچيده شد بدو
الظُّلُماتُ، وَصَلَحَعَلَيْهِ اَمْرُ الاَْوَّلينَ وَالاْخِرينَ، مِنْ فُجأَةِ نَقِمَتِکَ، وَمِنْ
تاريکيها و اصلاح شد بدو کاراوّلين و آخرين از ناگهانى رسيدن عذابت و از
تَحْويلِ عافِيَتِکَ، وَمِنْزَوالِ نِعْمَتِکَ، اَللّـهُمَّ ارْزُقْنى قَلْباً تَقِيّاً نَقِيّاً، وَمِنَ
پا برجا شدن تندرستى تو و اززائل شدن نعمتت خدايا روزيم گردان دلى پاک و پاکيزه و مبراى از
الشِّرْکِ بَريئاً، لاکافِراً ولا شَقِيّاً
شرک که نه کافر باشد و نهاهل شقاوت
آنگاه دو طرف روى خود را به خاک گذاشت و گفت:
عَفَّرْتُ وَجْهى فِىالتُّرابِ، وَحُقَّ لى اَنْ اَسْجُدَ لَکَ.
ماليدم به خاک رويم را و برمن سزاست که برايت سجده کنم.
در فضيلت اين شب فرمودند: آيا نمى دانىامشب، چه شبى است؟ امشب نيمه شعبان است که روزى ها در آن تقسيم مى شود واجل ها نوشته مى شود و حاجيان نامشان امشب معيّن مى گردد و خداوندافراد فراوانى را مى آمرزد و فرشتگان خود را از آسمان به سوى مکّهمى فرستد!
چهاردهم:
نماز جناب جعفر طيّار را بجا آورد،همان گونه که در روايتى از امام رضا (ع) دراعمال امشب وارد شده است.
پانزدهم:
نمازهاى فراوانى براى شب نيمه شعبان وارد شدهاست که آنها را بجا آورد از جمله گروهى از افراد مورد وثوق و اعتماد از امام باقرو امام صادق (ع) روايت کرده اند که فرمودند:وقتى که شب نيمه شعبان مى شود، چهار رکعت نماز بجا آور (هر دو رکعت به يکسلام) و در هر رکعت، حمد يک مرتبه و قل هو اللّه احد را صد مرتبه بخوان و پس ازپايان چهار رکعت بگو:
اَللّـهُمَّ اِنّى اِلَيْکَفَقيرٌ، وَمِنْ عَذاِبکَ خائِفٌ مُسْتَجيرٌ، اَللّـهُمَّ لا تُبَدِّلْ
خدايا من به درگاهت نيازمندمو ازعذاب و شکنجه ات ترسان و پناه خواهم خدايا نامم را (از زمره موحدان)
اِسْمى، وَلا تُغَيِّرْجِسْمى، وَلاتَجْهَدْ بَلائى، وَلاتُشْمِتْ بى اَعْدآئى، اَعُوذُ
عوض مکن و جسمم را دگرگونمکن و آزمايشم را سخت مکن و دشمن شادم مفرما پناه مى برم
بِعَفْوِکَ مِنْ عِقابِکَ،وَاَعُوذُ بِرَحْمَتِکَ مِنْ عَذابِکَ، وَاَعُوذُ بِرِضاکَ مِنْ
به عفوت از کيفرت و پناه مى برم به رحمتت از عذابت و پناهمى برم به خشنوديت از
سَخَطِکَ، وَاَعُوذُبِکَمِنْکَ، جَلَّ ثَنآؤُکَ، اَنْتَ کَما اَثْنَيْتَ عَلى نَفْسِکَ،
خشمت و پناه مى برم به خودت از خودت مدح تو والاست و تو چنانى کهخود ثناى خود کرده اى
وَفَوْقَ ما يَقُولُالْقآئِلُونَ.
و بالاتر از آنى که مردمگويند.
روز نيمه شعبان
زيارت امام حسين (ع) در نيمه شعبان نيزاز اهمّيّت فوق العاده اى برخوردار است و روايات زيادى در فضيلت آن واردشده، از جمله اين که به چند سند معتبر از امام زين العابدين (ع) و امام جعفر صادق (ع) نقلشده که: هر کس مصافحه 124 هزار پيامبر را مى خواهد در نيمه شعبان، زيارت اباعبداللهالحسين (ع) را بجاى آورد، چرا که فرشتگان و ارواحپيامبران در چنين زمانى به زيارت آن حضرت مى آيند، (پس خوشا به حال کسى که باايشان مصافحه کند و آنان نيز با او مصافحه نمايند) که پنج پيامبر اولوالعزم يعنينوح و ابراهيم و موسى و عيسى و محمّد (ص) نيز از جملهآنانند.
براى نيمه شعبان نيز زيارت ديگرى نقل شده که شيخ کفعمى در بلد الامينآن را از امام صادق (ع) اين چنين آورده است:
بعد از اذن دخول در حالى که غسل کرده اى، نزد قبر آن حضرتمى ايستى و مى گويى:
اَ لْحَمْدُ للهِِ الْعَلِىِّ الْعَظيمِ، اَلسَّلامُ عَلَيْکَاَيُّهَا الْعَبْدُ الصّالِحُ الزَّکىُّ، اُودِعُکَ
ستايش خاص خداى والاى بزرگ و سلامبر تو اى بنده شايسته پاکيزه خدا، به تو مى سپارم
شَهادَةً مِنّى لَکَ تُقَرِّبُنى اِلَيْکَ فى يَوْمِ شَفاعَتِکَ،اَشْهَدُ اَنَّکَ قُتِلْتَ وَ لَمْ
گواهى خود را که براى تو دهم تا اين که مرا به تو نزديک کند در روزشفاعت کردنت (از گنهکاران) گواهى دهم که تو کشته شدى ولى
تَمُتْ، بَلْ بِرَجآءِ حَياتِکَ حَيِيَتْ قُلُوبُ شيعَتِکَ، وَبِضِيآءِ نُورِکَ اهْتَدَى
نمردى بلکه به اميد زنده بودنت زنده است دلهاى شيعيانت و به پرتو نورتو ره يافتند
الطّالِبُونَ اِلَيْکَ، وَاَشْهَدُ اَنَّکَ نُورُ اللهِ الَّذى لَمْيُطْفَأْ وَلا يُطْفَأُ اَبَداً، وَ اَنَّکَ
طالبان و جويندگان درگاهت و گواهى دهم که براستى تويى آن نور خدا کهخاموش نگشت و (از اين پس نيز) هرگز خاموش نشود و تويى
وَجْهُ اللهِ الَّذى لَمْ يَهْلِکْ وَلا يُهْلَکُ اَبَداً،وَاَشْهَدُ اَنَّ هذِهِ التُّرْبَةَ تُرْبَتُکَ،
آن روى خدا که نابود نگشت و هرگز نابود نشود و گواهى دهم که اين خاکتربت شريف توست
وَهذَا الْحَرَمَ حَرَمُکَ، وَهذَا الْمَصْرَعَ مَصْرَعُ بَدَنِکَ،لا ذَليلَ وَاللهِ مُعَزُّکَ،
و اين حرم حرم مطهر توست و همين جا جاى افتادن پيکر نازنين توست، خوارنيست به خدا عزيز کننده ات
وَلا مَغْلُوبَ وَاللهِ ناصِرُکَ، هذِهِ شَهادَةٌ لى عِنْدَکَ اِلىيَوْمِ قَبْضِ روُحى
و شکست خورده نيست به خدا يارى دهنده ات اين گواهى من است درپيش تو تا روز گرفتن جانم
بِحَضْرَتِکَ، وَالسَّلامُ عَلَيْکَ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ.
در حضور تو و سلام بر تو و رحمت خدا و برکاتش
با سلام